اقوام مختلف روشهاي گوناگوني براي سنجش زمان به كار مي برده اند. در اروپا نمونه اي از ساعت آفتابي متداول بوده ، كه گرچه دقت آن چندان زياد نيست. ولي در عوض روش كاربرد بسيار ساده اي دارد. اين نمونه از ساعت آفتابي به ساعت آفتابي چوپاني (Shepherd Sundial) معروف مي باشد.اين نمونه از ساعت آفتابي براساس تغييرات زاويه ارتفاع خورشيد در طول روز طراحي مي شود. از آنجا كه تغييرات زاويه ارتفاع خورشيد در زمانهاي مشابه از روز در طول سال متفاوت است لذا منحني هايي بر روي يك استوانه كه در امتداد شاقولي قرار مي گيرد، رسم مي شود. منحني هاي رسم شده بر روي هر باريكه طولي از استوانه براي بازه مشخصي از روزهاي سال محاسبه و طراحي مي شود. به نحوي كه سايه شاخص كه در امتداد افقي قرار مي گيرد. با توجه به زاويه ارتفاع خورشيد در زمان مقرر بر روي منحني مورد نظر قرار گيرد. در شكل زير مي توانيد چگونگي كاركرد اين ابزار را مشاهده نماييد:

از آنجا كه ايران مهد قديمي ترين  تمدنهاي ثبت شده دنيا به شمار مي آيد، لذا ايرانيان از روشها و ابزار هاي بسيار دقيق تري همچون استرلاب براي اندازه گيري زمان استفاده  مي كرده اند. بنابراين شايد بتوان گفت اين نمونه از ساعت آفتابي براي اولين بار در ايران طراحي و ساخته شده است.
مهندس صفايي كارشناس رصدخانه دانشگاه در مدت حدود يك سال اقدام به طراحي و ساخت اين نمونه  از ساعت آفتابي استوانه اي نمود. اين ساعت آفتابي با ارتفاع 370 ميلي متر و تماما از جنس فلز برنج و با هزينه شخصي ساخته شده است. قطر استوانه اصلي اين ساعت آفتابي 60 ميلي متر بوده و شاخص آن داراي طول 40 ميلي متر مي باشد. اين ساعت آفتاب براي عرض جغرافيايي در حدود 32 درجه و 20 دقيقه شمالي (عرض جغرافيايي زادگاه سازنده ) طراحي شده است. اما طوري طراحي شده كه با تعويض صفحه ساعت و يا تعويض شاخص براي ديگر عرضهاي جغرافيايي نيز قابل استفاده باشد. منحني هاي ساعات با فاصله نيم ساعت بر روي اين ساعت حك شده است. و براي اجزاي ساعت بايد از روش درون يابي استفاده نمود.

در طراحي هنري اين ابزار همچون ديگر ساخته هاي ايشان از بن مايه هاي هنر ايران باستان استفاده شده است. تا ضمن زيبا سازي آن احياكننده ارزشهاي هنر ايران باستان باشد. همچنين به نوعي گوياي جايگاه اخترشناس ايران باستان باشد. در طراحي ابزار از نقوش تزييني عهد هخامنشي استفاده شده است. همچنين دو نمونه از نقش خورشيد كه در حفاري هاي شهر سوخته در سيستان به دست آمده و رويكرد نجومي داشته نيز بر روي اين ابزار حك شده است. لازم به ذكر است كه نجوم در منطقه سيستان در دوران باستان پيشرفت زيادي داشته است.جعبه اي چوبي با تزيينات خاتم كاري به طول 42 سانتيمتر و عرض 19 سانتيمتر و ارتفاع 12 براي اين ابزار طراحي و ساخته شده است. روكشي اين جعبه از فلز برنج  مي باشد. كه نام دستگاه و نام سازنده بر روي آن حك شده است.

اين رصدخانه در جهت ترويج ساعت آفتابي ، همچنين احياي ارزشهاي نجوم قديم ايران و اخترشناسي ايران باستان تاكنون اقدامات زيادي انجام داده است. از اين جمله مي توان به احيا و ساخت تعدادي از ابزارهاي نجوم قديم  توسط آقاي صفايي كارشناس اين رصدخانه ، همچنين تلاش جهت توسعه استفاده از ساعتهاي آفتابي اشاره نمود.