رصدخانه دانشگاه کاشان - دنباله دار کاتالینا C/2013 US10

دنباله دار کاتالینا ( C/2013 US10 Catalina ) در سال 2013 توسط یک تلسکوپ 27 اینچ مربوط به طرح پیمایش آسمان کاتالینا کشف شد. طرح پیمایش آسمان کاتالینا پروژه ای است که با هدف کشف دنباله دارها، سیارکها و سایر اجرام نزدیک زمین به پیمایش آسمان می پردازد. تاکنون تصحیحاتی در محاسبات پیشبینی مدار این دنباله دار انجام گرفته است. این دنباله دار از ابر اورت خارج شده و به ناحیه داخلی منظومه خورشیدی حرکت کرده است. در ابتدا قدر ظاهری این دنباله دار حدود 12 بود ولی با نزدیک شدن به خورشید، درخشندگی ظاهری آن نیز افزایش یافت. این دنباله دار در روز یکشنبه 24 آبان 1394 به نقطه حضیض خورشیدی یا همان کمترین فاصله خود از خورشید رسید. در حالت بیشترین درخشندکی به قدر کمتر از 5 هم رسیده است. بنابراین با چشم غیر مسلح نیز قابل رصد است. اما از آنجا که در نیمکره جنوبی آسمان بوده تا قبل از رسیدن به نقطه حضیض خورشیدی در آسمان در نیمکره شمالی کره زمین مشاهده آن سخت و گاه غیر ممکن بود. اما با عبور از کنار خورشید پیشبینی می شود از صبحگاه جمعه 29 آبان 1394 در کلیه عرضهای جغرافیایی ایران همچنین رصدخانه دانشگاه کاشان قابل مشاهده باشد.
در حال حاضر این دنباله دار در محدوده بین صورت های فلکی ترازو و خوشه قرار دارد و به سمت صورت فلکی خوشه حرکت می کند. در بامداد سه شنبه 17 آذر 1394 این دنباله دار در کنار سیاره ناهید و هلال ماه صبحگاهی قرار می گیرد. این منظره، پیدا کردن دنباله دار را برای همه ساده تر کرده و به عکاسان نجومی این فرصت را می دهد تا از این مقارنه زیبا تصاویر ماندگاری ثبت کنند. این دنباله دار در ادامه حرکت خور وارد صورت فلکی عوا می شود و در بامداد جمعه یازدهم دی 1394 با جدایی زاویه ای کمتر از نیم درجه کمانی در حالت مقارنه با ستاره نگهبان شمالی از این صورت فلکی قرار می گیرد. آنگاه به سمت صورتهای فلکی دور قطب شمال حرکت خواهد نمود.
گرچه این دنباله دار در مناطقی که آلودگی نوری زیادی ندارند با چشم غیر مسلح نیز به سختی قابل مشاهده است اما توصیه می شود برای رصد این جرم آسمانی حداقل از دوربینهای دوچشمی یا تلسکوپهای کوچک استفاده شود. قطعا با تلسکوپهای بزرگتر تصاویر بهتر و با جزئیات بیشتر حتی از سپر اولیه و احتمالا از هسته آن قابل مشاهده خواهد بود.

گردآوری و نگارش: ایرج صفایی