نوشته: ا. جوزي

اخترزيست شناسي (Astrobiology) چيست؟

اخترزيست شناسي(AB) علم مطالعه ي سير تکاملي حيات در عالم وجود است.اين علم ميان رشته اي – تحقيقاتي ‍‍پيرامون قابليت سکني در منظومه شمسي وسيارات خارج از آن بحث مي کند.

جستجو درجهت:  « اثبات شيمي حيات اوليه ، زندگي برروي مريخ و ديگر اجرام سماوي در منظومه شمسي درمورد سرچشمه ي حيات ،سير تکاملي حيات روي کره ي زمين» در محدوده ي اين علم است. اخترزيست شناسي امکان استفاده ازعلوم فيزيک،شيمي،زيست شناسي سلولي و مولکولي،اکولوژي1،زمين شناسي و سياره شناسي را فراهم مي کند.اين علم نيز همچون فلسفه در راستاي انديشيدن درمورد طبيعت و امکان زندگي درجهاني ديگر عمل مي کند و به شناخت زيست کره اي کمک مي کند که ممکن است متفاوت از زمين باشد.

ازنظر ريشه يابي لغوي اخترزيست شناسي از واژه هاي صورت فلکي ، حيات و مطالعه بوجود آمده استکه درمجموع علم مطالعه ي حيات در ديگر اجرام است.اين سؤال که حيات در نقطه ديگري از کيهان وجود دارد يا خير،يک موضوع معتبر از علم را براي پژوهش و تحقيق بوجود مي آورد.يک ستاره شناس، اخترزيست شناسي را «مجموعه اي از فلسفه ي طبيعي براي ساخت فرضيه هايي درمورد مسائل ناشناخته در تئوري هاي علمي شناخته شده» مي خواند.

عملکرد ناسا در راستاي اخترزيست شناسي:« 1.حمايت از اولين پروژه ي تحقيقاتي (1959)  2.حمايت از پروژه اي براي يافتن حيات يا اثري از يک تمدن در سياره اي دور(1971)  3. انجام 3 آزمايش براي مشاهده ي اثري از حيات بر سطح مريخ(1976)    4.پرتاب فضاپيماي wiking به فضا (1976)  » اکنون AB کانوني رشديافته از ناسا است. موضوع موردبحث در جريان پژوهشهاي AB زندگي بر سطح مريخ است: به دلايل تاريخ زمين شناسي (بنابر ادله متعدد وجود مقادير قابل توجه آب بر سطح مريخ) و نزديکي اين سياره به زمين. و بر همين اساس دو کاوشگر در نظر گرفته شد که هردو به مريخ فرستاده شدند،ولي نتايج هردو مردود شدند.در مأموريت بعدي يک بخش قوي AB براي مطالعه قمر يخي و منجمد مشتري درنظر گرفته شد با فرض وجود ٱب مايع در بخشي از اين قمر، که خوشبختانه اين مأموريت مردود نشد. اخيرا" فضاپيمايي براي بررسي قابليت حيات ميکروارگانيسم ها و تار يخچه ي وجود آب در آنجا در حال کاوش است.

يکي از فرضيه هاي علمي حيات روي سيارات ديگراين است که اکثريت اَشکال حيات که در کهکشان ما وجود دارد مشابه آنچه در کره ي ماست بر پايه ي کربن(C) است، درحاليکه ممکن است حيات بر پايه اي غير از کربن نيز استوار باشد.وجود آب مايع که مولکولي مشترک بين اين دو سياره است و يک محيط مناسب راجهت شکل گيري مولکولهاي پيچيده بر اساس کربن فراهم مي کند،يک فرض مفيد و سودمند است که بطور شگفت انگيزي مي تواند جريان حيات را هدايت کند.

عناصر اخترزيست شناسي

مهمترين تحقيقات اخترزيست شناسي مرتبط با علم نجوم در مقوله کشف سيارات فراخورشيدي رخ مي دهد. فرضيه ها مي گويند: «حيات  روي زمين مي تواند از سياره هاي ديگر با ويژگيهاي مشابه ناشي شود.» و در نهايت شمار بسياري از ابزار و مأموريت ها يراي يافتن سياره هاي شبه زمين طراحي شدند.هدف اين مأموريت ها تنها کشف سياره هاي هم اندازه ي زمين نيست، بلکه نور سياراتي که ممکن است از نظر طيف سنجي بررسي شوند را نيز شناسايي مي کنند.به کمک اين آزمايشات ترکيب جو سياره هاي فراخورشيدي ويا ترکيب سطحي آنها مشخص مي شود و اين داده ها مارا قادر به تشخيص احتمال يافتن حيات روي آن سياره مي سازد.

بيولوژي

مجراهاي گرمايي باکتري هاي اکسترموفيل2  را پشتيباني مي کنند.مثل آنهايي که در محيط هاي بسيار اسيدي يا قليايي يا بسيار گرم قادر به ادامه حياتند که اين باکتريها هسته ي اصلي پژوهش براي اخترزيست شناس ها هستند.محيط و راه هاي تکاملي اين موجودات  مشخص مي کند يک ترکيب بسيار پيچيده دارند که مي توانيم به کمک آن دريابيم چگونه ممکن است حيات آنها در نقطه ي ديگري از کيهان توسعه يابد!!

سرچشمه ي حيات،جداي از بحث هاي تکامل حيات،ميدان پيشرفت تحقيقات ديگر نيز مي باشد.برخي ادعا کرده اند که شرايط اوليه ي زمين منجر به شکل گيري ماده ي آلي از ماده ي غيرآلي شده است.بنابراين تمام اشکال پيچيده اي بوجود آمده اند و امروز مي بينيم از همين فرايند ايجاد شده اند.عليرغم پيشرفت در شيمي حيات اوليه،هنوز واضح نيست آيا حيات با چنين روشي مي تواند روي زمين شکل بگيرد يا نه؟ تئوري پيشنهاد شده اين است که "عناصرحيات"بر روي سياره اي ديگر ويا حتي درفضاي بين ستاره اي ،سيارکها و خرده سيارات بوجود آمده باشند و سپس به واسطه هاي مختلف به زمين حمل شده اند!!

/* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin;}

 منابع:

1."About Astrobiology" NASA Astrobiology Institute. NASA January 21/2008//astrobiology.nasa.gov/about astrobiology/.Retrieved on 2008-10-20

2." Astrobiology " Maxmillian Science Library;Space Science..2006//www.bookrages.com                                                             

3.www.wikipedia.com                                                                                                                                                                                     

4.www.cosmoastrology.com/biology/cosmobiology-