رصدخانه دانشگاه کاشان - به یاد جمشید کاشانی

جمشید کاشانی دانشمندی که در یک رشته ویژه به آموختن و پژوهش پرداخت. در گذشته دانشمندان آنچه از رشته‌های گوناگون دانش در دسترس بود می‌آموختند. از این روی جمشید کاشانی از انگشت‌شمار دانشمندانی است که تنها به یک شاخه دانش پرداخت و در این زمینه سرآمد روزگار خود شد. گفتنی است که در آن زمان اخترشناسی را یکی از شاخه‌های ریاضی می‌دانستند. بنابراین ریاضیدانان قدیم، اغلب اخترشناس هم بودند. این ویژگی را امروزه تخصص می‌نامند. پس باید جمشید کاشانی را از نخستین متخصصین اخترشناسی و ریاضی در پهنه دانش برشمرد. او در کاشان زاده شده و پرورش یافت. بسیاری از کتاب‌ها و رساله‌هایش را در کاشان نوشت. در ادامه به سمرقند رفته و همراه با دانشمندان هم رشته خود در آن شهر رسدخانه (رصدخانه) سمرقند را بنا نهاد. سُدس فخری رسدخانه سمرقند که در آن زمان ساخته شد تا پیش از ساخت رادیوتلسکوپ‌ها در قرن بیستم، برای نزدیک به ششصد سال بزرگترین سازه اخترشناسی بود. بخشی از این سازه که برای سده‌ها در زیر خاک پنهان شده بود، بازیابی شده و امروزه مهم‌ترین بخش بازماند از آن رسدخانه باشکوه است.