شايد يكي از مهم ترين موارد جهت يابي در بين مسلمانان يافتن سمت قبله مي باشد. استفاده از قطبنما ، يك روش ساده براي اين كار مي باشد البته مشروط براينكه نخست از زاويه انحراف ميل مغناطيسي منطقه آگاه باشيم و دوم اينك زاويه قرارگيري سمت قبله نسبت به جهات اصلي در منطقه را محاسبه نماييم. امروزه ابزاري به نام قبله نما كه نوع ويژه اي از قطب نما مي باشد. ساخته و در اختيار مردم قرار مي گيرد. اما متاسفانه مردم به دستورالعمل استفاده از آن توجه نمي كنند. در اين ابزار عقربه كوچكي در كنار عقربه قطب نما نصب شده است. اين عقربه زاويه پيش گزيده اي را نشان مي دهد كه صرفا براي سمت قبله يك منطقه توسط سازنده تنظيم شده است. و براي تمام نقاط قابل استفاده نيست. بنا براين براي استفاده صحيح از اين ابزار به راهنماي استفاده از آن مراجعه نمود. البته ممكن است بسياري از قبله نما ها دستور العمل استفاده نداشته يا گم شده باشند. اما استفاده از خورشيد و ستارگان بدون هيچ محدوديتي و با دقت بسيار زيادي براي جهت يابي و قبله يابي مناسب است.
با توجه به اينكه عرض جغرافيايي مكه كمتر از ميل محوري زمين مي باشد. در هر سال دو بار خورشيد در لحظه اذان ظهر به افق مكه دقيقا بالاي سر كعبه قرار مي گيرد . كه اين دو روز 7 خرداد و 24 تير ماه مي باشد. در اين زمان امتداد سايه هر شاخص عمودي بر روي سطح موازي با سطح افق سمت قبله را مشخص مي نمايد. و يكي از دقيق ترين روشهايي است كه هر كسي مي تواند با آن قبله يابي را انجام دهد. اما با اين حساب بايد كل سال را منتظر ماند تا اين دو روز فرا برسد. و در طول سال چندان قابل استفاده نيست.
روش ديگر اين است كه ما با دانستن زاويه سمت قبله با سمت جنوب براي هر منطقه كه به آن انحراف قبله نيز مي گويند. همچنين محاسبه سمت خورشيد در طول روز ، مشخص نماييم كه در هر روز از سال خورشيد در چه ساعتي در سمت قبله قرار مي گيرد. با اين روش ما مي توانيم در هر روز از سال دقيقا سمت قبله را مشخص نماييم. و كافي است، در لحظه مورد نظر امتداد يك شاخص عمودي را بر روي يك سطح افقي پيدا كنيم تا با دقت بسيار خوبي قبله يابي را انجام دهيم.
در جدول زير كه براي كاشان محاسبه شده است. لحظه قرار گيري خورشيد از امروز براي مدت دوماه محاسبه شده است. اين جدول با دقت خوبي در شهر كاشان قابل استفاده است . و البته با اختلاف ناچيزي در كل شهرستان نيز مي توان از آن استفاده كرد. نقطه مبناي محاسبه مختصات جغرافيايي ، نزديك ميدان امام حسين كاشان مي باشد. جدول زماني بر اساس ساعت رسمي كشور ( با احتساب زمان تابستاني) و با دقت ثانيه مي باشد. در محاسبات طول جغرافيايي 51 درجه و 26 دقيقه و 50 ثانيه شرقي و عرض جغرافيايي 33 درجه و 58 دقيقه و 55 ثانيه شمالي در نظر گرفته شده است. ميزان انحراف قبله نقطه مورد نظر 42درجه و 10 دقيقه و 10 ثانيه از سمت جنوب محاسبه شده است. لازم به ذكر است اين جدول صرفا براي مدت دوماه از سال و منطقه كاشان حاسبه شده است . لازم است تا براي هر منطقه اي جدول كاملي براي كل سال محاسبه م نتشر گردد.
اين جدل توسط مهندس صفايي كارشناس رصدخانه دانشگاه كاشان محاسبه گرديده است. ايشان در زمينه نجوم اسلامي اقدامات ديگري نيز انجام داده اند كه مي توان به موارد زير اشاره نمود:
محاسبه زاويه انحراف قبله شهر مباركه در سال 1379 و انتشار آن ازطريق هفته نامه پيام مباركه.
محاسبه جدول اوقات شرعي شهرستان مباركه در سالهاي 78 و 79 كه بنا به دلايلي آن را منتشر ننموده اند.
تدوين و انتشار جدول اوقات شرعي دائمي شهرستان كاشان با حمايت مالي روابط عمومي دانشگاه كاشان.
تدوين و انتشار جدول اوقات شرعي دائمي شهرستان آران و بيدگل با حمايت مالي دانشگاه پيام نور آران و بيدگل.
لازم به ذكر است اين جدول براي كليه سالها مورد استفاده مي باشد همچنين با توجه به تعداد زياد اعداد و احتمال خطا در تايپ كردن آنها ، اين سايت فقط مسئوليت جدولي را به عهده مي گيرد كه در زير درج گرديده است و آدرس سايت به روش ويژه اي در پس زمينه آن درج گرديده است.
