طراحي و ساخت زرقاله توسط كارشناس رصدخانه دانشگاه كاشان تاریخ : چهارشنبه، 16 دي ماه ، 1388
موضوع : ابزارهاي نجوم قديم


Normal 0 false false false MicrosoftInternetExplorer4 /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:10.0pt; font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:#0400; mso-fareast-language:#0400; mso-bidi-language:#0400;}

همزمان با سال جهاني نجوم زرقاله به عنوان يكي از ابزار هاي نجوم قديم توسط ایرج صفايي كارشناس رصدخانه دانشگاه كاشان با هزينه شخصي طراحي و ساخته شد. اين ابزار نوع ويژهاي از استرلاب مي باشد كه در همه عرضهاي جغرافيايي قابل استفاده مي باشد. زرقاله طراحي شده با قطر شانزده سانتيمتر و از جنس فلز برنج ساخته شده است. در طراحي اين ابزار خطوط شبكه مختصات سماوي با فاصله پنج درجه ترسيم شده و موقعيت 26 ستاره براساس مختصات سماوي آنها در سال 1388 درج گرديده است. استفاده از اعداد فارسي ، نامگذاري برجهاي دوازدهگانه به زبان فارسي و استفاده از نامهاي فارسي ستارگان، ايراني بودن آن در ذهن بيننده تداعي مي كند. اين ابزار اولين با توسط ابواسحاق ابراهيم ابن يحيي معروف به زرقالي ، اخترشناس اسپانيايي ساخته شد. جمشيد كاشاني نيز در يكي از نامه هايش به آن اشاره مي كند.ایرج صفايي كارشناس رصدخانه دانشگاه كاشان در راستاي اهداف مركز بايگاني،پژوهش و نشر ميراث علمي جمشيد كاشاني ضمن انجام پژوهش در مورد جمشيد كاشاني و نيز ابزارهاي نجوم قديم اقدام به احياي اين ابزار نموده و تا كنون دو مقاله در مورد آن در دو همايش كه يكي ملي و ديگري بين المللي بوده، ارائه نموده است. ايشان همچنين اقدام به طراحي و ساخت چند ابزار نجوم قديم از جمله ساعت آفتابي افقي، استرلاب مسطح، استرلاب زورقي و... نموده اند.






تصويري از يك استرلاب مسطح براي مقايسه با زرقاله


لازم به ذكر است كه ایرج صفايي تا كنون اقداماتي در زمينه احياي ابزارهاي نجوم قديم ايران انجام داده است كه مهم ترين آنها به شرح زير است:
- طراحي و ساخت زرقاله
- احياء ، طراحي و ساخت استرلاب زورقي
- طراحي و ساخت استرلاب مسطح
- طراحي و ساخت ساعت آفتابي استوانه اي
- تلفيق ربع مقنطر ، ربع مجيب و ربع ساعتي و طراحي و ساخت آن
- احياء طراحي و ساخت چند صفحه ويژه براي استرلاب مسطح
- ارائه مقالاتي در باره ابزارهاي نجوم قديم
- طراحي و چاپ و انتشار كيت آموزشي استرلاب
- طراحي چاپ و انتشار ساعت آفتابي افقي
- طراحي و نظارت بر اجراي بزرگترين ساعت آفتابي مدل سياره اي ايران توسط يكي از دانشجويان


زرقاله - استرلاب-اسطرلاب-astrolabe - zarquleh



منبع این مقاله : رصدخانه دانشگاه کاشان
http://www.uko.ir

آدرس این مطلب :
http://www.uko.ir/modules.php?name=News&file=article&sid=23