محاسبه و طراحي ساعت آفتابي افقي با مختصات رصدخانه دانشگاه كاشان
رصدخانه دانشگاه كاشان در راستاي توسعه نجوم كاربردي اقدام به محاسبه و طراحي ساعت آفتابي با مختصات اين رصدخانه نمود.
هرچند امروزه استفاده از ساعت هاي پيشرفته و دقيق كاملا همه گير شده است ، با اين وجود صاحبان ذوق هنوز دست به طراحي و ساخت ساعت هاي آفتابي در انواع مختلف مي زنند . چرا كه به عنوان يك حركت نمادين بازگشت به گذشته و مقياس هاي كاملا طبيعي براي زندگي در طبيعت ضروري به نظر مي رسد.در ايران نيز در چند سال اخير چنين حركت هايي در گوشه و كنار كشور قابل مشاهده است.
رصدخانه دانشگاه كاشان نيز در جهت آشتي دادن جامعه با طبيعت ونيز به عنوان نمادي از كاربرد مستقيم نجوم در زندگي روزمره اقدام به طراحي يك ساعت آفتابي افقي با طول و عرض جغرافيايي اين رصدخانه نمود. در محاسبات و طراحي اين ساعت آفتابي كه توسط كارشناس رصدخانه انجام پذيرفت، مواردي همچون تعديل زمان، تغييرات طول جغرافيايي و تاثير آن بر زمان سنجي گوشزد شده است.
تشخيص ابتداي ماه هاي گاهشماري ايراني و به تبع آن تشخيص تقريبي تقويم از ديگر قابليت هاي آن مي باشد.همچنين با توجه به قابل حمل بودن آن مي توان با دانستن ساعت و تنظيم سايه شاخص بر روي آن مي توان با دقت خوبي به عنوان قطب نماي خورشيدي از آن بهره جست. پس از طراحي تاكنون از اين ساعت آفتابي به تعداد 26000 نسخه در چهار نوبت تكثير شده و در اختيار علاقمندان قرار گرفت.
اين ساعت آفتابي توسط ا.صفايي كارشناس رصدخانه دانشگاه كاشان براي طول جغرافيايي 51 درجه و 9 دقيقه شرقي و عرض جغرافيايي 33 درجه و 58 دقيقه شمالي، يعني مختصات رصدخانه دانشگاه كاشان طراحي گرديده ولي با لحاظ نمودن تصحيحات كه در روش استفاده آن ذكر شده از آن مي توان با دقت خوبي در كليه نقاط ايران استفاده نمود. ايشان همچنين اقدام به طراحي و ساخت چند ابزار نجوم قديم از جمله كيت آموزشي استرلاب مسطح،استرلاب زرقاله ، استرلاب مسطح، استرلاب زورقي و... نموده اند.
با اينكه استفاده كاربردي از ساعت آفتابي تقريبا در سراسر دنيا منسوخ شده با اين وجود اين رصدخانه اميد دارد تا بتواند با انجام چنين اقداماتي حركتي در بين جوانان ايجاد نمايد ، تا هر يك به نوبه خود بتوانند به كاربرد نجوم محاسباتي در زندگي روزمره بازنگري نموده و با حركت همه جانبه جايگاه از دست رفته نجوم ايران را بازيابد.
.
کلمات کليدي : ساعت آفتابي نجوم اخترشناسي تقويم sundial